تعیین تعداد ژن¬های مقاومت به عامل بیماری زنگ سیاه گندم(Puccinia graminis f.sp. tritici)، نژاد Ug99 در دو رقم گندم

نوع مقاله : علمی - پژوهشی

نویسنده

دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات غلات، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج، کرج

چکیده

     بیماری زنگ سیاه یکی از بیماری­های مهم گندم در دنیا می­باشد. میزان خسارت بیماری در ارقام حساس 100-70 درصد گزارش شده است. بهترین روش اقتصادی کنترل بیماری زنگ استفاده از ارقام مقاوم می­باشد. در این تحقیق دو رقم گندم نان پس از تأیید مقاومت به بیماری زنگ سیاه ­نژاد Ug99 به نام­های پارسی و سیوند با لاین حساس موراکو تلاقی یافتند و بذور هیبرید تهیه گردید. گیاهان نسل F1 و F2 به شکل تک­بوته در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج برداشت و نهایتاً بذور نسل F3 حاصل شدند. ارزیابی جمعیت F3 در ایستگاه تحقیقاتی ناجورو - کنیا با استفاده از پاتوتایپ TTKST زنگ سیاه که به اختصار Ug99 نامیده می­شود و بر روی گیاهان حامل ژن­های Sr31  و Sr24 بیماری­زایی داشت با ایجاد آلودگی انجام شد. جمعیت F3 در سه گروه مقاوم، تفرق یافته و حساس دسته­بندی شدند. نتایج حاصله این تحقیق، نشان­دهنده­ی تفرق صفت مقاومت با حضور دو ژن مقاومت مؤثر نسبت به پاتوتایپTTKST  بیماری زنگ سیاه برای هر دو رقم پارسی و سیوند بود. از آنجایی­که به وضوح مارکر فیزیولوژیکی سیاه شدن ساقه و گلوم (PBC) در رقم پارسی  و جمعیت F3 آن مشهود بود و این مارکر فیزیولوژیکی پیوسته (لینک) با ژن مقاومت Sr2 می­باشد، می­توان چنین نتیجه­گیری کرد که یکی از ژن­های مؤثر در رقم پارسی مربوط به ژن Sr2 و یک ژن دوم ناشناخته مؤثر در مرحله گیاه کامل بر می­گردد.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Determination of Number of Resistance Genes to Stem Rust Disease (Puccinia graminis f.sp. tritici), Race Ug99 in Two Wheat Cultivars

نویسنده [English]

  • farzad afshari
چکیده [English]

Wheat Stem (Black) rust, caused by the Puccinia graminis f. sp. tritici, is an important disease in the world. Crop losses due to stem rust reported between 70-100 percent. The use of resistant cultivars is the most effective, economic and environmentally safe method to control the disease. Extensive research on stem rust resistance in wheat has been carried out over many years and has been successful in providing farmers with rust resistant cultivars. The main objective of this study was to gain a better genetic understanding of resistance to stem rust (Ug99) in two Iranian wheat cultivars included: Parsi and Sivand, which were crossed with the susceptible parent Morocco. Race TTKST (Ug99) used for this study, which especially has virulence on Sr31 and Sr24 genes. F3 families were studied in field (adult plant) in Najoro- Kenta in 2011, where they were exposed to artificial inoculation of stem rust. F3 families were classified into three classes: homozygous resistant, segregating and homozygous susceptible. The number of genes involved was then estimated from the frequencies of families classified in each class. The results of F3 from the cross Sivand/Morocco and Parsi/Morocco segregated for 2 dominant genes for each Cv. On the base of present of Pseudo-Black Chaff (PBC) on Parent of Parsi Cv. and segregating F3 family, one of resistance gene in Parsi expected to be Sr2 gene and second unknown gene. The ultimate objective of the work reported in this study would be to catalogue the different unknown genes for APR by locating them on chromosomes using aneuploid analysis or suitable molecular marker systems.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Wheat
  • Stem rust
  • Gene
  • Resistant