دانشگاه بوعلی سینادوفصلنامه فن آوری زیستی در کشاورزی(علمی-پژوهشی)2476-63132220120903Optimization of Callogenesis and Regeneration of Two Spinach (Spinacia oleracea L.) Cultivars Utilizing Three Different Explantsبهینه سازی کالوس¬زایی و باززایی در دو رقم اسفناج با استفاده از سه ریزنمونه¬ی مختلف16127FAموناخیاط¬زادهدانشجوی کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران، اهوازداریوشنباتی احمدیاستادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران، اهوازحمیدرجبی معماریاستادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهید چمران، اهوازمحمدرضاعبداللهیاستادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدانJournal Article20120903Spinach is one of edible leafy vegetable in many countries worldwide and is the most prime and informative plant species for studying plant chloroplast. A main advantage of spinach which makes it remarkable among other plants is that its leaf possesses abundant number of chloroplasts and each chloroplast sustains a very large genomic molecule. This characteristic of spinach makes it a unique crop that can serve as a valuable genetic model for studying chloroplast manipulation at the molecular genetic level. Therefore, implementing a technique which can lead to identify an appropriate way to induce adequate plant regeneration from explants has become significantly important with a great demand. A study was conducted to examine optimization of callogenesis and regeneration of two spinach cultivars; Orai and Viroflay using MS based medium with various combination of plant growth regulators (PGRs); IAA, 2,4-D and GA3 at different concentration rates in order to evaluate regeneration induction of leaf, hypocotyl and cotyledon explants under three separate experimental studies. The results indicated that leaf explants from both cultivars were capable of producing the highest callogenesis on growth media which supplemented with 0.5 mg/l 2,4-D and 2 mg/l Kinetin. When calli was transferred into medium containing concentration of 0.1, 2 and 1 mg/l of 2,4-D, Kinetin and GA3 respectively, only the explants of Orai cultivar was able to induce regeneration. Also, hypocoyl drived calli from Viroflay cultivar showed the best regeneration when transferred on medium containing 2 mg/l IAA and 3.4 mg/l GA3. There was no regeneration from cotyledon explants of both cultivars on all media.اسفناج یکی از سبزیجات برگی مهم در اکثر کشورها بوده و به علت این که دارای بیشترین تعداد کلروپلاست می باشد و همچنین تعداد ژنوم کلروپلاستی در یک کلروپلاست آن بسیار زیاد است یکی از قدیمی ترین گیاهان مدل برای مطالعه کلروپلاست است. لذا بهینه سازی باززایی این گیاه ضروری است. این پژوهش به منظور بهینه سازی کالوس زایی و باززایی گیاه اسفناج، با استفاده از سه ریزنمونه برگ، هیپوکوتیل و کوتیلدون در سه آزمایش فاکتوریل جداگانه، با غلظت ها و ترکیبات مختلف از تنظیم کننده های رشد گیاهی IAA،2,4-D و GA3 در قالب طرح کاملا تصادفی روی محیط کشت پایه MS جهت ارزیابی باززایی دو رقم Orai و Viroflay اجرا شد. نتایج نشان داد که بیشترین انگیزش کالوس از ریزنمونه برگ رقم Orai با 1/0 تا 5/0 میلیگرم 2,4-D و رقم Viroflay با غلظت 5/0 تا 1 میلیگرم 2,4-D صورت گرفت که بعد از انتقال به محیط حاوی 2,4-D، کنتین و GA3 به ترتیب با غلظت های 01/0 ، 2 و 1 میلیگرم درلیتر، در ژنوتیپ Orai گیاهچه تولید نمودند. همچنین کالوس های حاصل از ریزنمونههای هیپوکوتیل در ژنوتیپ Viroflay پس از قرار گرفتن روی محیط حاوی 2 میلیگرم درلیتر IAA و 4/3 میلیگرم درلیتر GA3 باززایی شدند. باززایی در ریزنمونه کوتیلدون هر دو ژنوتیپ در هیچ یک از محیط های کشت رخ نداد.دانشگاه بوعلی سینادوفصلنامه فن آوری زیستی در کشاورزی(علمی-پژوهشی)2476-63132220120903Optimizing Factors Affecting Agrobacterium Tumefaciens Mediated Transformation Of Dwarf Rootstock Of Apple (Malus Domestica Borkh Cv Gami Almasi)بررسی و بهینه¬سازی برخی عوامل موثر بر انتقال ژن بتا-گلوکورونیداز (gusA) با واسطه آگروباکتریوم در سیب پاکوتاه (Malus domestica.Borkh var.Gami Almasi)715128FAمهدیمحسنی آذرکارشناس ارشد بیوتکنولوژی، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیهسنبلناظریاستادیار گروه بیوتکنولوژی دانشگاه بوعلیسینا همدان، همدانمحمد علیملبوبیدانشیار پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و فناوری زیستی تهرانمرتضیقدیمزادهدانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیهابوالفضلبرزگریدانشجوی دکتری بیوتکنولوژی پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تبریزعلیرضافرخزاداستادیار، گروه باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیهJournal Article20120903Gami Almasi is a dwarf rootstock of apple (<em>Malus domestica</em> Bork) that originated from North West of Iran and has some good horticultural characteristics. <em>Agrobacterium</em> mediated gene transformation is a method that perform for introducing of gene into plant species and need for developed to new varieties. Present study performed for first time in this cultivar. Optimizing of factors that affected on transformation is necessary in transformation programs. In this research some factors that affected on transformation such as, <em>Agrobacterium</em> strain, bacteria suspension concentration, infection time, Co-cultivation period and <em>Agrobacterium</em> infection medium type, were evaluated byinsertion of b-glucoronidase gene. In transformation experiments, infection by bacterial suspension in 0.5 OD at 600 wavelengths for 5 minutes, showed better results than other treatments. All regenerated shoots on selective medium tested by histochemical GUS assay and PCR.<em> </em><em>Agrobacterium tumefaciens</em> strain GV3850, with 2 days co-cultivation period were better than GV3101 strain with 3 days, co-cultivation for transformation performance. LB medium had better effect than AB medium as <em>Agrobacterium</em> infection medium. Under the most suitable condition, 2% transformation ratio was observed.سیب گمیالماسی یکی از ارقام پاکوتاه سیب است که منشاء آن شمالغرب ایران بوده و به لحاظ ویژگیهای مناسب از نظر باغبانی حائز اهمیت میباشد. انتقال ژن با استفاده از آگروباکتریوم یکی از روشهای تراریختی است که تاکنون در مورد بسیاری از گونهها و ارقام انجام گرفته است. بهینهسازی عوامل مختلف تاثیر گذار در تراریختی و باززایی گیاهان تراریخت لازمه برنامههای انتقال ژن محسوب میشود. در این پژوهش با استفاده از انتقال ژن بتا گلوکورونیداز برخی از عوامل موثر در تراریختی سیب گمی برای اولین بار در ایران مورد بررسی قرار گرفت. سویه آگروباکتریوم، غلظت باکتری، مدت زمان تلقیح، طول مدت کشت همزمان و نوع محیط القای بیماریزایی باکتری و تاثیر آنها در میزان تراریختی، از عوامل مورد بررسی بودند. در آزمایشهای تراریختی غلظت موثر کانامایسین برای انتخاب تراریختها 50 میلیگرم در لیتر بهدست آمد و از بین تیمارهای مختلف سویه GV3850 نسبت به GV3101 موثرتر بود. بر اساس نتایج دو روز کشت همزمان و استفاده از محیط LB بهعنوان محیط آلودگی آگروباکتریومی نسبت به AB مناسبتر تشخیص داده شد. درصد تراریختی در بهترین تیمار 2 درصد بود.دانشگاه بوعلی سینادوفصلنامه فن آوری زیستی در کشاورزی(علمی-پژوهشی)2476-63132220120903In vitro Culture Improvement of Five Cut Rose (Rosa hybrid L.) Cultivarsبهینه¬سازی کشت درون شیشه¬ای پنج رقم گل رز شاخه بریده (Roza hybrid L.)1726129FAفتانهیاریدانشجوی سابق دکتری (استادیار فعلی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین) دانشکده کشاورزی دانشگاه تهرانامیرموسویاستادیار پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناورییونسمستوفیدانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهرانذبیح الهزمانیدانشیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهرانسید مهدیسیدیاستادیار پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوریعلی رضامطلبی آذراستادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریزمارگیتلایمراستاد دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی وینJournal Article20120903<em>In vitro</em><em> </em>culture<em> </em>of<em> </em>plants<em> </em>offers<em> </em>high<em> </em>capacity<em> </em>for<em> </em>multiplication,<em> </em>maintenance<em> </em>and<em> </em>manipulation<em> </em>of<em> </em>modern<em> </em>cultivars.<em> </em>Five<em> </em>commercial<em> </em>cut<em> </em>rose<em> </em>cultivars<em> </em>in<em> </em>Iran<em> </em>(Cherry<em> </em>Brandy,<em> </em>Cool<em> </em>Water,<em> </em>Full<em> </em>House,<em> </em>Maroussia<em> </em>and<em> </em>Super<em> </em>Green)<em> </em>were<em> </em>evaluated<em> </em>in<em> </em>this<em> </em>study.<em> </em>Nodal<em> </em>stem<em> </em>segments<em> </em>(2<em> </em>cm)<em> </em>were<em> </em>surface<em> </em>sterilized<em> </em>with<em> </em>commercial<em> </em>bleach<em> </em>(10-50%)<em> </em>for<em> </em>20<em> </em>min<em> </em>and<em> </em>70%<em> </em>ethanol<em> </em>(v/v)<em> </em>for<em> </em>2-5<em> </em>min<em> </em>and<em> </em>cultured<em> </em>on<em> </em>MS<em> </em>medium.<em> </em>Various<em> </em>concentrations<em> </em>of<em> </em>6-benzyladenine<em> </em>(BA)<em> </em>(0<em> </em>-0.55<em> </em>-1.11<em> </em>-2.22<em> </em>µM)<em> </em>and<em> </em>naphthalene<em> </em>acetic<em> </em>acid<em> </em>(NAA)<em> </em>(0-<em> </em>0.054-<em> </em>0.27-<em> </em>0.54<em> </em>µM)<em> </em>were<em> </em>used<em> </em>for<em> </em>shoot<em> </em>proliferation<em> </em>of<em> </em>new<em> </em>establishments.<em> </em>Two<em> </em>types<em> </em>of<em> </em>auxin,<em> </em>NAA<em> </em>(5.4<em> </em>µM)<em> </em>and<em> </em>IBA<em> </em>(9.9<em> </em>µM)<em> </em>were<em> </em>tested<em> </em>for<em> </em>root<em> </em>induction.<em> </em>Higher<em> </em>percentage<em> </em>of<em> </em>aseptic<em> </em>shoots<em> </em>was<em> </em>obtained<em> </em>by<em> </em>50%<em> </em>commercial<em> </em>bleach<em> </em>and<em> </em>5<em> </em>minute<em> </em>of<em> </em>70%<em> </em>ethanol<em> </em>pretreatment.<em> </em>Significant<em> </em>difference<em> </em>was<em> </em>observed<em> </em>between<em> </em>shoot<em> </em>proliferation<em> </em>rates<em> </em>(0.0-<em> </em>82%)<em> </em>of<em> </em>cultivars<em> </em>and<em> </em>all<em> </em>cultivars<em> </em>had<em> </em>satisfactory<em> </em>multiplications<em> </em>on<em> </em>2.22<em> </em>µM<em> </em>BA<em> </em>and<em> </em>0.27µM<em> </em>NAA<em> </em>combinations.<em> </em>The<em> </em>rate<em> </em>of<em> </em>produced<em> </em>root<em> </em>(0-<em> </em>71.4%)<em> </em>differed<em> </em>between<em> </em>cultivars.<em> </em>با توجه به ظرفیت بالای کشت بافت گیاهی در تکثیر، دستورزی و نگهداری رقمهای اصلاح شده، پنج رقم گل رز شاخه بریده تجاری Super<em> </em>Green، Maroussia، Full<em> </em>House، Cool<em> </em>Water، Cherry<em> </em>Brandy، در ایران مورد ارزیابی قرار گرفتند. قطعات 2 سانتیمتری ساقه، پس از گندزدایی سطحی با هیپوکلریت سدیم تجاری (50- 10%) و سپس غوطهوری در اتانول 70% (v/v) به مدت 2 الی 5 دقیقه، در محیط MS کشت شدند. جوانههای رشد کرده به منظور پرآوری در محیطهای حاوی تیمارهای مختلف تنظیم کننده رشدی (22/2- 11/1- 55/0- 0/0 میکرومولار) BA و (54/0- 27/0- 054/0- 0/0 میکرومولار) NAA مستقر شدند. برای القای ریشه در رقمها، تیمار ترکیبی (9/9 میکرومولار) IBA و (4/5 میکرومولار) NAA اعمال شد. بیشترین درصد شاخههای عاری از آلودگی در تیمار 50% هیپوکلریت سدیم تجاری و اتانول 70% به مدت 5 دقیقه به دست آمد. نرخ پرآوری در ترکیبهای تیماری از 0/0% تا 82% بسته به رقم متغییر بود. تیمار (22/2 میکرومولار) BA و (27/0 میکرومولار) NAA در تمامی رقمها از بیشترین درصد پرآوری و رشد برخوردار بود. درصد تولید ریشه بسته به رقم؛ از 0/0% تا 4/71% تفاوت نشان داد.دانشگاه بوعلی سینادوفصلنامه فن آوری زیستی در کشاورزی(علمی-پژوهشی)2476-63132220120903Genetic Diversity Survey of Iranian Native Apples (Malus× domestica) Genotypes Using SSR Markersبررسی تنوع ژنتیکی سیب¬های بومی ایران با استفاده از نشانگر SSR2734130FAجوادفرخیدانشجوی سابق کارشناسی ارشد گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیهلطفعلیناصریاستادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیهJournal Article20120903The genetic diversity of 44 apple genotypes from all over part ofIranwas evaluated using 16 pairs of SSR primers. In Total, 45 alleles were detected. The number of alleles per locus varied from 2 to 5 with an average of 2.8. The average number of effective alleles was 2.2, the average of expected and observed heterozygosity were 0.52 and 0.45, respectively. According to Chi-square test, population was out of Hardy–Weinberg equilibrium. The Polymorphism Information Content (PIC) ranged from 0.18 to 0.76 implying the high detecting potential of some studied primers. Based on Jaccard’s coefficients similarity matrix for all studied apple genotypes, the highest similarity was observed between "Salmas4" and "Dirras-eMashhad" and the The lowest one was found between "Meshki-eDamavand2" and "Sifeshirin". Cluster analysis by using UPGMA algorithm revealed two main groups. Considering to long juvenile period in fruit trees such as apple, it seems that the application of markers with high degree of polymorphism and linked to appropriate trait would be useful in apple genetic diversity studies and breeding activities.تنوع ژنتیکی 44 رقم سیب از مناطق مختلف ایران به کمک 16 جفت نشانگر ریزماهواره مورد ارزیابی قرار گرفت. در کل 45 آلل در بین ارقام شناسایی شد. تعداد آللها در هر مکان ژنی از2 تا 5 عدد متغیر و با متوسط 8/2 بود. میانگین تعداد آلل موثر 2/2، میانگین هتروزیگوسیتی مورد انتظار و مشاهده شده بهترتیب 52/0 و 45/0 برآورد گردید. با توجه به آزمون کای اسکور در هر مکان ژنی نتیجهگیری گردید که جمعیت مورد مطالعه از تعادل هاردی- واینبرگ پیروی نمیکند. محتوی اطلاعات چند شکل از 18/0 تا 76/0 متغیر بود که دلالت بر ظرفیت بالای برخی نشانگرها در تفکیک و تمایز افراد دارد. بر اساس تجزیه خوشهای به روش UPGMA ارقام مورد مطالعه در دو گروه اصلی قرار گرفتند. بر این اساس بیشترین شباهت ژنتیکی بین ارقام״سلماس 4״ و״دیررس مشهد״ و کمترین میزان آن بین ارقام ״مشکی دماوند 2״ و״سیفه شیرین״ مشاهده گردید. نتایج حاصل از این پژوهش میتواند در اتخاذ تدابیر اصلاحی سیب مفید واقع شود. در مطالعات تنوع ژنتیکی و اصلاح سیب، بهعلت طولانی بودن دوره نو نهالی و وجود شرایط ویژه درختان میوه، بهنظر میرسد که استفاده از نشانگرها با درجه چند شکلی بالا و درعین حال متصل به صفات خوب مفید خواهد بود.دانشگاه بوعلی سینادوفصلنامه فن آوری زیستی در کشاورزی(علمی-پژوهشی)2476-63132220120903In Vitro Propagation of Primrose (Primula Acaulis L.), Via Shoot Tip Explantsتکثیر درون شیشه¬ای پامچال (L. Primula acaulis) با استفاده از ریزنمونه¬های نوک شاخساره3541131FAعلی رضانوروزی شریفدانشجوی دکتری علوم باغبانی گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشتمنصورغلامیدانشیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدانیوسفحمیداوغلیاستادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشتهدایتزکی زادهاستادیار گروه علوم باغبانی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه گیلان، رشتJournal Article20120903This study carried out on<em> </em>commercial primrose (<em>Primula acaulis </em>L<em>.</em>). The aim of the present study was to establish an efficient and reproducible protocol for <em>in vitro</em> propagation of <em>P. acaulis</em> from shoot tips. First of all seeds were cultured on MS (Murashig & Skoog) medium without plant growth regulators. Afterwards, the seedling-derived shoot tips were cultured on MS basal medium, containing various concentrations of 6-benzylaminopurine (BA) and thidiazuron (TDZ) in combination with various concentrations of 1-naphthaleneacetic acid (NAA). The experiments was carried out in two factorial design on the basis of completely randomize design. The result showed that the frequency of shoot regeneration was 0 to 100% in the first experiment and 30 to 100% in the second one. The highest shoot regeneration in first and second experiments, considerably affected by MS media containing 1 mgL<sup>–l</sup> BA and also 0.4 mgL<sup>–l</sup> TDZ, respectively. Regenerated shoots easily rooted without the necessity for transfer to a rooting medium. Number of roots significantly affected by media supplemented with 3 mgL<sup>-1</sup> BA + 0.8 mgL<sup>-1</sup> NAA and 0.4 mgL<sup>-1</sup> TDZ + 0.8 mgL<sup>-1</sup> NAA. Finaly, plantlets were hardened-off and transferred to soil for further growth. <br /> این مطالعه بر روی پامچال (<em>Primula acaulis</em>) انجام گرفت. هدف از این پژوهش استقرار و ایجاد پروتکلی قابل تکرار برای تولید و تکثیر درون شیشهای این گیاه از نوک شاخساره بود. ابتدا بذرها در محیط موراشیگ و اسکوگ (MS) بدون تنظیمکنندههای رشد گیاهی کشت گردیدند. سپس، نوک شاخساره به دست آمده از دانهالهای درون شیشهای، در چندین محیط پایه MS حاوی غلظتهای مختلف 6- بنزیل آدنین (BA) و تیدیازورن (TDZ)، در ترکیب با غلظتهای مختلف 1- نفتالین استیک اسید (NAA) کشت گردید. این آزمایش به صورت دو طرح جداگانه فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا گردید. نتایج نشان داد که درصد پاسخ ریزنمونهها در تیمارهای آزمایش اول، از صفر تا 100% و در تیمارهای آزمایش دوم، از 30 تا 100% متغیر بود. محیطهای کشت حاوی یک میلیگرم در لیتر BA در تیمارهای آزمایش اول و محیطهای حاوی 4/0 میلیگرم در لیتر TDZ در تیمارهای آزمایش دوم، بیشترین شاخساره را تولید کردند. شاخسارههای باززایی شده به سهولت و بدون نیاز به محیطهای کشت ریشهزایی، ریشهدار شدند. بیشترین تعداد ریشه در محیط 3 میلیگرم در لیتر BA + 8/0 میلیگرم در لیتر NAA در تیمارهای آزمایش اول و 4/0 میلیگرم در لیتر TDZ + 8/0 میلیگرم در لیتر NAA در تیمارهای آزمایش دوم بهدست آمد. در نهایت گیاهچههای سازگار شده به محیط برون شیشهای برای رشد و نمو بیشتر انتقال یافتند.دانشگاه بوعلی سینادوفصلنامه فن آوری زیستی در کشاورزی(علمی-پژوهشی)2476-63132220120903Molecular and Morphological Chracterestics of Two Phoma Species Iolated from Taraxacum officinale and Chenopodium muraleویژگی¬های مورفولوژیکی و مولکولی دو گونه Phoma جدا شده از علف¬های هرز Taraxacum officinale و Chenopodium murale4348132FAپریسارزاقیفارغ¬التحصیل کارشناسی ارشد بیماری¬شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همداندوستمرادظفریدانشیار گروه گیاه¬پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان0000-0002-2108-8115محمودبهادرکارشناس، شرکت سینا ریز تِک، همدانJournal Article20120903In order to identify fungi associated with weeds in Hamedan Province, samples were collected from different geographic regions during spring and summer in 2009. Species were identified using morphological characteristics and sequences of ITS regions (ITS1, ITS2, 5.8S gene) of ribosomal DNA. Five isolates related to <em>Taraxacum</em> <em>officinale </em>and<em> </em>three isolates related to <em>Chenopodium</em> <em>murale</em> were identified as<em> Phoma</em> <em>herbicola</em> and <em>Phoma</em> <em>medicaginis</em><em> </em>var <em>medicaginis,</em> respectively. This is the first report of <em>Phoma</em> <em>herbicola</em> on <em>Taraxacum</em> <em>officinale </em>and <em>Phoma</em> <em>medicaginis</em><em> </em>var <em>medicaginis </em>on <em>Chenopodium</em> <em>murale </em>in the World.بهمنظور شناسایی قارچهای مرتبط با علفهای هرز در استان همدان طی فصلهای بهار و تابستان 1388 از مناطق مختلف استان نمونهبرداری شد. در بین نمونههای جمعآوری شده، پنج جدایه قارچ مربوط به گل قاصد وحشی (<em>Taraxacum</em> <em>officinale</em>) و سه جدایه مربوط به غازپا (<em>Chenopodium</em> <em>murale</em>) بر اساس مشخصات ریختشناسی و توالییابی نواحی<em> </em>ITS از ژن rDNA<em> </em>بهترتیب بهعنوان <em>Phoma</em> <em>herbicola</em> و <em>Phoma</em> <em>medicaginis</em> var. <em>medicaginis</em><em> </em>شناسایی شدند. این گونههای قارچی برای اولین بار از روی این میزبانها در دنیا گزارش میشوند.دانشگاه بوعلی سینادوفصلنامه فن آوری زیستی در کشاورزی(علمی-پژوهشی)2476-63132220120903Evaluation of Rapeseed Genotypes Response to Drought Stress via Callus Cultureبررسی واکنش ژنوتیپ¬های کلزا به تنش خشکی از طریق کشت کالوس4957133FAزینبچقاکبودیدانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاهعلیرضازبرجدیاستادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاهدانیالکهریزیاستادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه رازی، کرمانشاهJournal Article20120903In order to investigate response of rapeseed genotypes (<em>Brassica napus </em>L.) to drought stress, an experiment was carried out with 16 genotypes and 5 level of drought induced via polyethylene glycol 6000 (0, 10, 20, 30 and 40% corresponding to osmotic potentials of control, -0.15, -0.49, -1.03 and -1.76 MPa) as a factorial arrangement in CRD template with three replications. Hypocotyl calli derived from cultures on callus induction medium (MS medium supplement with 0.5 mg/l NAA + 0.5 mg/l 2,4-D and 0.5 mg/l BAP) were subjected to different levels of drought stress. Some traits such as relative growth rate (RGR), relative water content (RWC), INTOL index, callus growth rate (CGR) and proline content (PC) were measured in calli. The results of ANOVA <em>in vitro</em> showed that there was a significantly difference between all genotypes for the traits. Results of means comparison revealed that the genotype No. 7 (Dante) had the highest amounts of RWC, CGR, RGR and INTOL, therefore this genotype is introduced because it had drought tolerant calli.بهمنظور بررسی واکنش ژنوتیپهای کلزا به تنش خشکی در شرایط کشت بافت، آزمایشی با 16 ژنوتیپ از این گیاه در 5 سطح خشکی (صفر، 10، 20، 30 و 40 درصد پلی اتیلن گلیکول در محیط کشت MS که بهترتیب معادل شاهد، 15/0-، 49/0-، 03/1- و 76/1- مگاپاسکال میباشند) بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. کالوسهای حاصل از کشت ریزنمونههای هیپوکوتیل در محیط القاء کالوس (محیط MS حاوی 5/0 میلیگرم در لیترNAA، 5/0 میلیگرم در لیتر 2,4-D و 5/0 میلیگرم در لیتر BAP) تحت تاثیر سطوح مختلف خشکی قرار داده شدند. ارزیابی تحمل به خشکی ژنوتیپها از طریق سنجش معیارهای سرعت رشد نسبی کالوس (RGR)، سرعت رشد کالوس (CGR)، محتوای آب نسبی کالوس (RWC)، شاخص تحمل کالوس (Intol) و محتوای پرولین کالوس (PC) انجام شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس دادهها نشان داد که از نظر کلیه صفات مورد مطالعه در بین ژنوتیپها اختلاف معنیداری وجود دارد. نتایج مقایسه میانگینها نشان داد ژنوتیپ شماره 7 (Dante) به لحاظ دارا بودن محتوای آب نسبی، سرعت رشد، سرعت رشد نسبی و شاخص تحمل کالوس بالا در شرایط پتانسیل اسمزی نسبت به سایر ژنوتیپها از ظرفیت ژنتیکی بالاتری از نظر واکنش به تنش خشکی در شرایط آزمایشگاهی برخوردار است، لذا بهعنوان ژنوتیپ احتمالی دارای کالوس متحمل به خشکی در شرایط این ویترو معرفی میگردد.