ارزیابی تنوع ژنتیکی بین و درون اکوتیپ‌های یونجه (Medicago sativa L.)با نشانگرهای RAPD

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان شرقی، تبریز

2 کارشناس محقق مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان‌شرقی، تبریز

3 استاد گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز، تبریز

4 استادیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان، زنجان

5 دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نیاتات دانشگاه تبریز

6 دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نیاتات دانشگاه زنجان

7 دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات دانشگاه زابل

چکیده

در این بررسی تنوع ژنتیکی در 30 اکوتیپ یونجه ایرانی جمع‌آوری شده از منطقه شمال‌غرب کشور با استفاده از نشانگرهای RAPD ارزیابی شد. استخراج DNA در ۳۰ نمونه از هر اکوتیپ انجام شد. ده آغازگر از 30 آغازگر تصادفی ارزیابی شده، مجموعاً 78 نوار چند شکل ایجاد کردند و تعداد نوارهای چند شکل از 36 نوار تا 68 نوار متفاوت بود. بیشترین میانگین سطح تنوع ژنتیکی براساس شاخص‌های نی و شانون در اکوتیپ ورزقان - جوشین مشاهده شد و کمترین آن متعلق به اکوتیپ تبریز- اسپره‌خون بود. بیشترین فاصله ژنتیــکی FST بین اکوتیپ‌هــای مـرند- زنوزق و بستان‌آباد- باش‌کند و کمترین آن مربوط به اکوتیپ‌های ورزقان- جوشین و ورزقان – الهرد بود که این نتایج با فواصل جغرافیایی مناطق مورد کشت اکوتیپ‌های فوق مطابقت نشان داد. تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که 63/34 درصد از تنوع کل مربوط به تنوع ژنتیکی بین اکوتیپ‌ها و 37/65 درصد مربوط به تنوع ژنتیکی درون اکوتیپ‌ها می‌باشد که حاکی از تنوع قابل ملاحظه و وجود پتانسیل عظیم ژنتیکی برای کارهای اصلاحی آتی می‌باشد. تجزیه‌ خوشه‌ای 30 اکوتیپ یونجه را در 4 خوشه دسته‌بندی نمود. اکوتیپ بستان‌آباد- باش کند به صورت انفرادی در یک گروه مستقل قرار گرفت. این اکوتیپ از نظر ویژگی‌های اقلیمی منطقه مورد کشت نیز متفاوت از سایراکوتیپ‌ها بود به­طوری‌که ارتفاع منطقه جمع‌آوری2400 متر و در اقلیم بسیار سرد واقع شده است و جزو اکوتیپ‌های متحمل به سرما می‌باشد. به نظر می‌رسد ارتفاع ناحیه جغرافیایی اکوتیپ‌ها دارای بیشترین سهم در تاثیرگذاری برروی ساختار ژنتیکی آن­ها بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Genetic Diversity Among and Within of Alfalfa (Medicago sativa L.) Ecotypes Based on RAPD Markers

نویسندگان [English]

  • Hassan Monirifar 1
  • Ahmad Razban Haghighi 2
  • Mustafa Valizadeh 3
  • Jalal Saba 4
  • Shahin Noeparvar 5
  • Fatemeh Mohammadzadeh 6
  • maryam Barghi 7
1 Assistant Professor, Agriculture and Natural Research Center of East Azarbaijan, Tabriz
2 Researcher of Agriculture and Natural Research Center of East Azarbaijan, Tabriz
3 Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Agriculture Faculty, University of Tabriz, Tabriz
4 Assistant Professor, Department of Agronomy and Plant Breeding, Agriculture Faculty, University of Zanjan, Zanjan
5 Former MSc. Student of Plant Breeding, Agriculture Faculty, University of Tabriz
6 Former MSc. Student of Plant Breeding, Agriculture Faculty, University of Zanjan
7 Former MSc. Student of Plant Breeding, Agriculture Faculty, University of Zabol
چکیده [English]

Genetic diversity within and between 30 ecotypes of alfalfa (Medicago sativa L.) collected from North West of Iran was analysed at the DNA level by RAPD technique. DNA extraction was performed individually for 30 seedlings as well as bulked samples of 30 ecotypes. Using 10 arbitrary primers, 78 DNA fragments were scored and were varied between 36 to 68 bands. Varzeghan – Joshin and Tabriz- Sparakhon ecotypes showed the highest and the lowest genetic diversities, respectively. Marand-Zounragh with Bostanabad- Bashkand and Varzeghan-Joshin with Varzeghan-Alhord showed the highest genetic distance, respectively. The highest and the lowest genetic distances were belonged to Marand-Zounoragh with Bostanabad- Bashkand and Varzeghan-Joshin with Varzeghan- Alhord ecotypes, respectively. This result was in agreement with geographic distance of ecotypes. The results of molecular variance analyses showed 65.37% and 34.63% genetic diversity between and within ecotypes, respectively. This can be used for ecotype selection and improvement. Cluster analyses based on UPGMA algorithm, grouped 30 ecotypes into 4 clusters. Bostanabad- Bashkand ecotype was individually grouped in a separate cluster. The growth location of this ecotype was different from others, as it was located in a very cold region. Hence, might be cold tolerant ecotype. This may suggest that the altitude level of regions influences the ecotypes genetic structure much more than the environmental factors.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Alfalfa
  • Genetic diversity
  • Molecular variance
  • RAPD markers

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار