وقوع نماتد سیست طلایی سیب‌زمینی (Globodera rostochiensis) و پراکنش آن در استان همدان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان همدان، همدان

2 دانشیار، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، تهران

3 کارشناس حفظ نباتات، مدیریت حفظ نباتات، سازمان جهاد کشاورزی استان همدان

چکیده

سیب‌زمینی با سطح زیر کشت حدود 26000 هکتار در استان همدان دارای اهمیت ویژه‌ای بوده و سهم مهمی در اقتصاد منطقه و ملی دارد. طی بررسی‌هایی که در بهار و تابستان 1387 از مزارع سیب‌زمینی شهرستان بهار صورت گرفت، در قسمت­هایی از مزارع با سطح حدود 10 تا 200 متر مربع به صورت لکه­ای علامت­های کم رشدی و کمبود شدید مواد غذایی مشاهده و برگ‌های گیاهان آلوده چرمی، زبر و دچار پیری زودرس و مرگ شده بودند. در نمونه‌برداری از گیاهان آلوده و بررسی ریشه­ها، نماتدهای ماده به شکل سیست در سطح ریشه‌ها مشاهده شد. در آزمایشگاه لاروهای سن دو با استفاده از روش سانتریفوژ استخراج و سیست‌ها در زیر میکروسکوپ تشریح از سطح ریشه‌ها جدا شدند. پس از بررسی مشخصات ریخت‌شناسی و ریخت‌سنجی سیست‌ها و لاروهای سن دوم گونه Globodera rostochiensis (Wollenweber, 1923) Behrens,1975  در نمونه‌های آلوده تشخیص داده شد. شناسایی مولکولی نیز با استفاده از پرایمرهای اختصاصی گونه‌های G. rostochiensis و G. pallida انجام گرفت که نتایج مطالعه میکروسکوپی را در تایید گونه G. rostochiensis تکمیل نمود. با توجه به اهمیت این نماتد قرنطینه‌ای و خسارت­زا، بررسی و نمونه برداری از کلیه مزارع سیب‌زمینی استان انجام گرفت و پراکنش بیماری در منطقه تعیین گردید. از بیش از 90 درصد بوته­های آلوده به نماتد قارچ عامل بیماری شانکر رایزوکتونیایی جداسازی شده و میانگین شدت توسعه شانکر در ساقه­های زیرزمینی براساس شاخص آلودگی(صفر تا چهار) 9/2 تعیین گردید که ممکن است مبین بر هم­کنش مثبت بین دو عامل بیمارگر فوق باشد. میزان پراکنش نماتد در شهرستان بهار 81 مزرعه آلوده به وسعت 450 هکتار با تراکم آلودگی 213 لارو و تخم در هر گرم خاک و در شهرستان همدان 9 مزرعه آلوده به وسعت 73 هکتار با تراکم 100 لارو و تخم در هر گرم خاک بود.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Occurrence of Potato Golden Cyst Nematode in Iran and its Distribution in Hamadan Province

نویسندگان [English]

  • Mazdasht Gitty 1
  • Zahra Tanha maafi 2
  • Amir Arjmandian 1
  • Shahram Pishevar 3
1 Academic Staff, Agricultural and Natural Resources Research Center of Hamadan, Hamadan
2 Associate Professor of Iranian Research Institute of Plant Protection, Tehran
3 Plant Protection division of Jehad-e-Agricultural organization of Hamadan Province
چکیده [English]

The total area under cultivation of potato in Hamadan province is about 26000 hectares that has high economic importance role in the region. In a survey in June 2008 patches of about 200 m2 poor growth were observed in three potato fields. Potato plants in these areas exhibited symptoms of severely nutrient deficiency along with chlorosis and wilting. Roots of infected plants showed white, golden mature females and brown cysts. Soil and root samples were transferred to the laboratory and processed by centrifugal floatation technique. The morphological and morphometrical characters of second stages juveniles and perineal area of cysts were determined by light microscope. On the basis of the characters Globodera rostochiensis was identified. Complementary diagnosis was done by species specific primers. Potato golden cyst Nematode is the most important pest on potato that can cause a major yield losses in potato crops up to 80 - 100%. Since introduction of PCN to other potato fields could cause remarkable yield losses therefore, implementation of quarantine regulations in infested fields in order to control and eradicate the infestation is necessary. Rhizoctonia solani the causal agent of the Rhizoctonia stem and stolon canker was isolated from 90% of  infected potato plants with G. rostochiensis, the canker scale was determined 2.9. This preliminary study showed possible interactions between Rhizoctonia solani and potato cyst nematode. In Bahar city 81 fields with 450 hectars area and in Hamedan city 9 fields with 73 hectars area were infected.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Potato Golden Cyst Nematode
  • Globodera rostochiensis
  • Quarantine
  • Hamadan