ردیابی ویروس رگه‌ای توتون در مزارع سویای شمال ایران و ارزیابی واکنش ارقام سویا به ویروس در شرایط طبیعی مزرعه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش‌آموخته دکتری، گروه بیماری‌شناسی گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار، گروه بیماری‌شناسی گیاهی، دانشکده علوم کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانشیار پژوهش، بخش تحقیقات ویروس‌شناسی، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

4 دانشیار، گروه بیوتکنولوژی و اصلاح نباتات، دانشکده تولید گیاهی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران

چکیده

ویروس رگه‌ای توتون (Tobacco streak virus, TSV) از جنس آیلارویروس‌ها، ویروسی چندبخشی، تک‌رشته، RNA مثبت، با دامنه میزبانی وسیع است که خسارت آن در بسیاری از محصولات زراعی گزارش شده و به‌عنوان عامل سوختگی جوانه‌های سویا معرفی‌شده است. در این پژوهش، تعداد 470 نمونه سویا با علائم زردی، موزاییک، تغییر شکل، نکروز و کلروز، و کوتولگی از مزارع استان‌های گلستان و مازندران جمع‌آوری و میزان آلودگی نمونه‌ها بهTSV، توسط آزمون الایزای مستقیم و سپس واکنش زنجیره‌ای پلیمراز با آغازگر اختصاصی ویروس تعیین گردید. نتایج ردیابی ویروس بیانگر آلودگی 3/9 درصدی استان گلستان و 2/6 درصدی استان مازندران بود. تعدادی از نمونه­های سویای دارای آلودگی به TSV در میزبان تک لکه Chenopodium quinoa مایه‌زنی گردید و از Nicotiana benthamiana و Datura stramonium جهت تکثیر ویروس استفاده شد و به­عنوان منبع ویروس در گلخانه نگهداری گردید. به دلیل عارضه اختلال در غلاف‌بندی سویا در شمال کشور و تأثیر احتمالیTSV بر بروز عارضه، جهت بررسی واکنش ارقام مختلف سویا به TSV در شرایط طبیعی و ارزیابی نقش احتمالی این ویروس در عارضه اختلال سویا، آزمایشی در قالب طرح اسپیلت پلات با سه فاکتور مایه‌زنی ویروس، استفاده از توری جهت جلوگیری از فعالیت آفات و ناقلین، و ارقام مختلف سویا اجرا شد. براساس نتایج، مایه‌زنی TSV سبب ایجاد زردی و کوتولگی بوته‌ها گردید و کاهش معنی‌دار ارتفاع بوته، تعداد غلاف، وزن خشک و تر بوته‌ها و عملکرد در تیمارهای مایه‌زنی شده با TSV مشاهده شد، اما علائم خاص عارضه اختلال در تیمارهای مایه‌زنی شده با TSV مشاهده نگردید. بیش‌ترین و کم‌ترین شاخص‌های رشدی بوته‌های سویا به‌ ترتیب در تیمار عدم مایه‌زنی ویروس به‌ همراه استفاده از توری، و تیمار مایه‌زنی ویروس و عدم استفاده از توری مشاهده شد.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Detection of Tobacco Streak Virus in Soybean in North of Iran and Evaluation of Soybean Cultivars Response to TSV in Natural Field Condition

نویسندگان [English]

  • Samira Shameli 1
  • Farshad Rakhshandehroo 2
  • Mohammadreza Safarnegad 3
  • Seyede Sanaz Ramezanpoor 4
1 PhD Graduated, Department of Plant Pathology, College of Agriculture Sceince and Food Industry, Science and Research Branch, Islamic Azad university,Tehran, Iran
2 Assistant Professor, Department of Plant Pathology, College of Agriculture Sceince and Food Industry, Science and Research Branch, Islamic Azad university,Tehran, Iran
3 Associate Professor, Department of Palnt Virus, Iranian Research Institute of Plant Protection, Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Tehran, Iran
4 Associate Professor, Faculty of plant production,Gorgan University of Agricultrul Sceince and Natural Resources, Gogan, Iran
چکیده [English]

Tobacco streak virus (TSV) belonging to the genus Ilarvirus, is a multipartite single-stranded, positive-sense RNA virus with an extensive host range, that its damage has been reported in many crops and is introduced as a causal agent of soybean bud blight. In this study, 470 samples of soybean were collected from Golestan and Mazandaran provinces with yellowing, mosaic, leaf distortion, necrosis, chlorosis, and stunting symptoms. TSV infection of samples was tested by DAS-ELISA method and polymerase chain reaction (PCR) with specific designed primers. Results showed 9.3% and 6.2% TSV incidence for Golestan and Mazandaran provinces, respectively. Extract of infected plants was inoculated in Chenopodium quinoa and propagated in Nicotiana benthamiana and Datura stramonium and maintain in greenhouse as a source of virus. Because of soybean podding disorder in north of Iran and possible role of TSV in disorder, for evaluation of soybean cultivars response to TSV, a field experiment was conducted in a split plot design with three factors, virus inoculation, using net for prevent pest activity, and cultivars. Based on the result, TSV infection caused yellowing and stunting, and significant reductions in final height, number of nod, fresh and dry weight, and yield were observed in plants that inoculated by TSV but specific symptoms of disorder did not seen. The highest and lowest plant growth indices were seen in no virus inoculation plus use of net, and virus inoculation plus no use of net treatments, respectively.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Soybean
  • TSV
  • Cultivars response
  • Disorder