اثر تنظیم‌کننده‌های رشد گیاهی بر کالوس‌زایی و باززایی گیاه دارویی- روغنی بالنگوی شهری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناس ارشد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

2 استاد، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

3 استادیار، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده علوم و مهندسی کشاورزی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده

بالنگوی شهری (Lallemantia iberica) گیاهی یک‌ساله و علفی است که متعلق به خانواده Lamiaceae، بوده و دارای خاصیت دارویی و روغنی می‌باشد و در صنایع داروسازی، آرایشی و بهداشتی کاربرد دارد. به‌منظور بهینه‌سازی کشت بافت این گیاه دو آزمایش القاء کالوس و باززایی انجام شد. به‌منظور بررسی کالوس‌دهی، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه عامل ریزنمونه (هیپوکوتیل و کوتیلدون‌)، تنظیم‌کننده‌ی رشد بنزیل آمینوپورین (BAP) (در چهار سطح: صفر، 5/0، 1، 5/1 میلی‌گرم در لیتر) و تنظیم‌کننده‌ی رشد نفتالین استیک اسید (NAA) (در چهار سطح: صفر، 1، 2، 4 میلی‌گرم در لیتر) در سه تکرار اجرا گردید. نتایج تجزیه واریانس برای صفات کالوس‌زایی ریزنمونه‌ها بیانگر وجود اختلاف معنی‌دار بین برخی از عوامل مورد مطالعه بود. نتایج مقایسه میانگین اثرات متقابل بین عوامل مورد مطالعه نشان داد که بیش‌ترین میزان کالوس‌زایی در ریزنمونه هیپوکوتیل و با تیمار ترکیبی NAA (4 میلی‌گرم در لیتر) و BAP )صفر میلی‌گرم در لیتر) به‌میزان 100 درصد و در ریزنمونه کوتیلدون با تیمار ترکیبی BAP (5/1 میلی‌گرم در لیتر) و NAA (صفر میلی‌گرم در لیتر) به‌میزان 100 درصد می‌باشد. در آزمایش باززایی از BAP در 4 سطح (1، 2، 3، 4 میلی‌گرم در لیتر) استفاده شد. بیش‌ترین درصد باززایی مستقیم برای هیپوکوتیل (70 درصد) در تیمار 4 میلی‌گرم در لیترBAP  و در کوتیلدون نیز بیش‌ترین درصد باززایی (66/26 درصد) در تیمار 3 میلی­گرم در لیتر BAP به‌دست آمد. با توجه به اهمیت این گیاه نتایج بهینه‌سازی کشت بافت آن می‌تواند جهت افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه و تحقیقات مهندسی ژنتیک مورداستفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Effects of Plant Growth Regulators on Callus Formation and Regeneration of Lallemantia iberica as a Medicinal-oil Plant

نویسندگان [English]

  • Meysam Kiani 1
  • Alireza Zebarjadi 2
  • Masoomeh Amerian 3
1 MSc Student, Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Science and Agricultural Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran
2 Professor, Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Science and Agricultural Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran
3 Assistant Professor, Department of Plant Production and Genetics, Faculty of Science and Agricultural Engineering, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]

Lallemantia iberica belongs to the family of Lamiaceae, a year-old herb that has medicinal and oil properties. For optimization of tissue culture of this plant, two experiment: callus induction and regeneration were done. In order to investigation of callus formation, a factorial experiment was conducted in a completely randomized design with three factors: explant types (hypocotyl and cotyledon), BAP growth regulator (0, 0.5, 1, 1.5 mg/l) and NAA growth regulator (0, 1, 2, 4 mg/l) with three replications. Results of analysis of variance (ANOVA) for callus formation traits showed significant differences between some of the studied factors. The results of mean comparison of interaction effects between the studied factors showed that the highest rate of callus formation (100%) in the hypocotyl explant in NAA (4 mg/l) and BAP (0 mg/l) treatment and for cotyledon explant (100%) with the combination of BAP (1.5 mg/l) and NAA (0 mg/l) were obtained. In regeneration experiment four levels of BAP (1, 2, 3, 4 mg/l) was used. The highest percentage of regeneration was obtained for hypocotyl explant (70%) in 4 mg/l BAP and for cotyledon explant the highest percentage of regeneration (26.66%) was obtained in 3 mg/l BAP treatment. Due to the importance of this plant results of tissue culture optimization, could be use for increasing secondary metabolites and genetic engineering researches.
 

کلیدواژه‌ها [English]

  • Lallemantia iberica
  • Tissue culture
  • Explant
  • Auxin
  • Cytokinin